Bu gün doğma Belarusiya faşist qoşunundan azad edilməsinin ildönümünü qeyd edir. Belarusun bütün şəhər və kəndlərində, bir çoxu “Şücaət Vətəni – Qəhrəmanın Vətəni” Beynəlxalq Yaddaş və Minnətdarlıq Estafet Yarışını qəbul etmişlər, onlar təkcə Qırmızı Ordunun kütləvi qəhrəmanlığına deyil, həm də onlara dərin hörmət bəsləyirlər.

Beləliklə, Minsk bu gün T-34-ü Belarus paytaxtının baş meydanında quraşdırılmış Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, tank taqımı komandiri Dmitri Frolikovu salamlayır.

Minsk vilayətinin Vileyka şəhərində tankçılar yüksək ehtiramla qarşılanır. Şəhər bir gün əvvəl azad edilib. Faşist kordonunu ilk keçən Mixail Şuydin və Yuri Nikulinin ekipajı oldu. Bəli, bəli, xalq tərəfindən sevilən sovet klounları, 1944-cü ildə Baqration əməliyyatının iştirakçıları.

Amma Vileykanı əsas azad edən ikiqat Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, Azərbaycanın Lənkəran şəhərindən olan Həzi Aslanovdur.

Həzi Aslanovun 35-ci qvardiya tank briqadası son dərəcə sürətlə Minskə doğru irəliləyirdi. 1944-cü il iyulun 1-dən iyulun 31-dək onlarla yaşayış məntəqəsini azad etdi, min yarımdan çox alman əsgər və zabitini məhv etdi, 900-ə yaxını əsir götürüldü. Bir minaatan batareyası, iki artilleriya batareyası məhv edildi, 260-dan çox maşın və 18 tank ələ keçirildi.

1944-cü ilin iyulunda Aslanovun briqadası Ali Baş Komandan tərəfindən səkkiz tərif aldı: Berezina çayını keçərək Borisov, Vileyka, Minsk, Molodechno, Vilnüs, Şaulyay, Yelqava şəhərlərini azad etdiyinə görə. Sentyabrda – Riqanın azad edilməsi üçün.

Müstəqillik gününə iki həftə qalmış Vileyka və Lənkəran muzeyləri zoom platformasında görüşərək Həzi Aslanovun döyüş tərcümeyi-halından, uşaqlıq və gənclik illərinin necə keçdiyindən danışıblar. Vileyka və Lənkəran muzeylərinin rəhbərləri Olqa Kolosova və Cəmilə Şərifova, Moskva şəhər Qərb İnzibati Dairəsi Azərbaycanlılarının Milli Mədəni Muxtariyyəti təşkilatının sədri Əli Kazımov, Kütləvi Qəhrəmanlıq Laboratoriyasının rəhbəri və Rusiya Hərbi Elmlər Akademiyasının Sosial Yaddaş İnstitutunun direktoru (Moskva) Daria Modestova və Aleksandr Ujanov. Biz Vileyka – Oktyabrski – Lənkəranın bir hissəsi kimi qardaş üçbucağının yaradılması istiqamətində səyləri davam etdirmək qərarına gəldik. Volqoqrad vilayətinin Oktyabrski rayonunun hüdudlarında Həzi Aslanov Stalinqrad döyüşü zamanı şücaətlər göstərib və buna görə ilk qızıl ulduza layiq görülüb.

Oktyabrski Rayon Muzeyinin rəhbəri Tatyana Klykovanın ilkin məsləhətləşmələrinə əsaslanan Aleksandr Ujanovun təklifi də dəstəkləndi, belə ki, Oktyabrski kəndi və Volqoqrad vilayətindəki Verxne-Kumski ferması (xatirə qovşağı) iki qardaş şəhəri bağlasın – iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, Azərbaycan xalqının layiqli oğlu Həzi Aslanovun kürsüsündə və gürcü xalqının layiqli oğlu, qardaş günəşli Gürcüstanın əsilli oğlu, Azərbaycan Respublikasının Qəhrəmanı Həzi Aslanovun şücaəti əsasında yaradılmışdır.

Bu gün Belarusun Vileyka şəhərinin sakinləri general-mayor Həzi Aslanovun xatirəsini ehtirala yad etdilər. Qəhrəman-döyüşçün abidəsi önündə keçirilən mitinq-rekviyemi “İgidliyin Vətəni – Qəhrəmanın Vətəni” Beynəlxalq xatirə və minnətdarlıq estafet yarışının fəal iştirakçısı Olqa Aleksandrovna Kolosova aparıb.

Dörd il əvvəl

2009-cu il iyulun 3-də Belarusun faşist işğalçılarından azad edilməsinin 65-ci ildönümü günündəVileyka şəhərində 35-ci qvardiya komandanı, tank qoşunlarının general-mayoru Həzi Aslanovun şərəfinə abidə ucaldılıb. İki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Həzi Aslanov 1944-cü il iyulun 1-2-də Vileyka rayon mərkəzinin işğaldan azad edilməsində iştirak etmişdir. O vaxtdan bəri hər il 9 May- Qələbə Günündə bu, yaxşı ənənəyə çevrilmişdir. Belarusun Qurtuluş Günü – 3 iyul, burada təntənəli mitinq keçirilir. Burada Azərbaycan tərəfinin nümayəndələri, rayon rəhbərliyinin, ictimai təşkilatların nümayəndələri, veteranlar, gənclər iştirak edirlər.

Bu gün hər şey həmişəki kimi idi – təntənəli şəkildə və azadçılar nəslinə, qaliblər nəslinə xüsusi minnətdarlıq hissi ilə.

Ümid edirik ki, insanlar Aslanov şəhərlərinin qəhrəmanlığı ilə qardaşlaşmaq kimi xalqın diplomatik təşəbbüsündən tezliklə xəbər tutacaq və xeyirxah işə dəstək verəcəklər. Çünki Minsk vilayətinin Vileyka gözümüzün önündə açılan Böyük Vətən Müharibəsinin vahid xatirə məkanının mühüm xatirə məkanlarından biridir. 1941-1945-ci illər İkinci Dünya müharibəsi zamanı SSRİ-nin Azadlıq Missiyasının hərbi xatirə irsinin qorunması üçün hüquqi normaların inkişafı üçün belə vacibdir.