Dünyanın dərd daşı- Mürvət Qədimoğlu

3-06-2022, 20:17

70 yaşın işığında

Dünyanın dərd daşı- Mürvət Qədimoğlu

Mürvət Qədimoğlu Həkəri haqqında söz demək, yazmaq həm şərəflidir, həm də məsuliyyətlidir. Onun haqqında söz sərrafları, xalq şairləri, tanınmış insanlar elə gözəl fikir söyləmişlər ki, onların yazdıqlarını yazsam bir kitaba belə sığmaz. Onların yalnız adlarını çəkə bilərəm.
Bəxtiyar Vahabzadə, Zəlimxan Yaqub, Şamil Dəlidağlı, Ayaz Vəfalı, Şamo Arif, Ağa Laçınlı, Ənvər Əhməd, Eldar Baxış, Şamxal İsmayılov, Hikmət Mahmut, Adil Cəfakeş, Salman Qazi, Hüseyn Kürdoğlu, Mirsəyyaf Zamanlı, şairə-jurnalist Almaz İlahə, Namiq Məna, Məlahət Yusifqızı, Şəhla Ağbulud, muğam ustası Maya Cəbrayılova, Azadə Taleh, Malik Rəcəb, Əlisahib Hüseynov və adını çəkmədiklərim məni bağışlasınlar.
AYB və AJB-nin üzvü olan Mürvət Qədimoğlu Həkəri Qarabağın gözəl bir guşəsi olan Qubadlı rayonunun Zilanlı kəndində dünyaya göz açıb. Qubadlı dahilər, xalq şairləri, tanınmış insanlar yetişdirən bir rayondur. Onlardan bir neçəsinin adını çəkəcəm.
Süleyman Rəhimov, Əli Vəliyev, Qasım Qasımzadə, Əli İldırımoğlu, Eldar Baxış, Şamo Arif, Ramiz Rövşən, Rafiq Yusifoğlu, Mahirə Abdulla və başqaları. O uca dağlardan, qaynar bulaqlardan, təbiətin gözəlliklərindən ilham almış, bəhrələnmişdir şair Mürvət. O şəxsiyyətlərdən biri olan, sevilən, imzasıyla daha çox tanınan, böyük oxucu kütləsini ardınca aparan 17 kitabın müəllifi, çılğın şair M.Qədimoğlu ilk şeirləri Sevdalı imzasıyla yazırmış.
1992-ci ildən üzü bu günədək, müharibəylə bağlı Qarabağın işğalından sonra Həkəri təxəllüsünü götürmüş və yana-yana vətən, el, oba, qaçqınlıq mövzusunda kitablar yazmışdır. Şəhidlərdən bir neçə kitab yazmış, onların ailələriylə görüşmüş, dərdinə, kədərinə şərik olmuşdur. Vətənpərvər şair M.Qədimoğlu elə o vaxtdan “Dünyanın dərd daşıyam” deyə, haray çəkir, içi sızlayır, təskinlik tapmır. Özünün təbirincə desək, “Ürəyi şəhidlər muzeyi” olan, dərdin sürüsünə baş çobanlıq zirvəsinə ucalan, yüksələn, dərd daşıyam - deyən, özünə güvənən, sözün qədrin bilən və çox sevilən şairdi. Bir çoxları ona “Bala M.Ə.Sabir” deyir.
Belə bir deyim var: “Peyğəmbərlərdən sonra Allaha ən yaxın olan şairlərdi, onların hissiyyatı çox güclüdür. M.Qədimoğlu da M.Ə.Sabir kimi 20-30 il öncəni sanki görürmüş kimi yazmışdır. Onun hər misrasında dərin fəlsəfi məna, düşündürən fikirlər vardır. Dünya ilə bağlı çox, lap çox şeirlər var. Dünya ilə Dədə Qorqud kimi danışır, əmin-amanlığa, ərənləri mübarizliyə haraylayır. Qaçqın olmasa da, özünü hər zaman qaçqın bilmişdir. “Çadırda dünyaya oğul gətirmə”, “Kəlbəcərdən gələn gəlin”, “İkiyə bölünmüş ürək”, “Apar məni Qubadlıya”, “Şuşam”, “Qubadlım”, “Mən də qaçqınam”, “Şəhidlər Xiyabanı”, “Ağlama, anam, ağlama”, “İkiyə bölünmüş ürək” şeirində vətən, torpaq, doğma yurd üçün belə deyir:

…“Sən qaçqın deyilsən deyən bəxtəvər,
Şuşatək Qartalım düşüb dərbədər.
Zəngilan, Füzuli, Ağdam, Kəlbəcər,
Laçın qaçqındırsa, mən də qaçqınam”.

Günəşlidə qonşu binada məskunlaşan kəlbəcərli qaçqınların onun evinin qarşısındakı su kranında növbə gözləyən və dərin xəyala dalan qadına baxıb çox məyus olur, kövrəlir və bu şeir yaranır:

…“Kəlbəcərdən gələn gəlin, amandı,
Ürəyimi qan eləmə, sən Allah.
Günəşlinin çöllərində mən indi,
Hardan alım gur bulağı bu sabah?

Qəlbim yandı, qəmli gördüm üzünü,
Gözü nəmli xəyallara dalmısan.
Kor olaydım, görməyəydim bu günü,
Dağlar qızı, gör nə gunə qalmısan?”

30 illik vətən, torpaq, el, oba, yurd həsrətilə yazdığı şeirlərini oxuyanda ancaq vətənpərvər şairdir – deyirlər. Elə ki, sevgi, məhəbbət şeirlərini oxuyanda çılğın, təpədən-dırnağadək sevgi şairidir – deyirlər tanıyanlar…
“Kimə aparırsan bu gözəlliyi” şeirinə nəzər salaq:

“Sən ötüb getdikcə, yollar güllənir,
Səkilər əl çalır, daşlar dillənir.
Kipriyin altında yer kölgələnir,
Kimə aparırsan bu gözəlliyi?”

Digər bir sevgi şeirində belə deyir:

“Mən yazığı zülflərinə bağlaya,
Qara qultək öz yanında saxlaya.
Gözüm baxa, könlüm coşa, çağlaya,
Bu qız belə hara gedir görəsən?

Saçlarını dəstələyib gedəydim,
Hara desə, orda gültək bitəydim.
Nəğməsini bəstələyib öləydim,
Bu qız belə hara gedir görəsən?”

Mürvətin bir çox şeirlərinə mahnılar bəstələnib. Bütün dövrü mətbuatda mütəmadi şeirləri çap olunur. Telekanalların demək olar ki, hamısında zaman-zaman qonaq olub. M.Qədimoğlu AYB və AJB-nin üzvüdür. Bir çox önəmli media mükafatlarının laureatıdır. Ədəbiyyatın elə bir janrı yoxdur ki, şair qələmini orda sınamasın, hətta bir neçə yeniliklər gətirib. Qoşma, əruz, gəraylı, təcnis, əvvəl-axır, dodaqdəyməz, törəmə qoşma, dodaqdəyməz qoşma, dodaqdəyməz təcnis, əvvəl-axır qoşma və s. Qədimoğlu sanki tükənməyən bir dəryadı, ümmandı, coşan şəlalədi. 30 il Ana yurdun – Qarabağın həsrətindən yana-yana yazan şair 44 günlük qələbədən ruhlanaraq çoxlu qələbə, zəfər bayramına şeirlər yazmışdır.

Ali Baş Komandan verdi əmrini,
Ərənlər yoğurdu zəfər xəmrini,
Kimsə aça bilməz zəfər sirrini –
Qələbə bayramın, zəfər bayramın!

Dünyaya yol açdı, Zəfər yolu,
Əyilməz, mübariz, dönməz ər yolu.
Böyük Turan üçün açdı əl-qolu,
Qələbə bayramı, zəfər bayramı!

Saysız-hesabsız qələbəyə həsr olunmuş şeirləri “Qayıt yurda, qayıt” təzə kitabında yer almışdır. Kitabın redaktoru şairin yaxın dostu Adil Cəfakeşdir. Bu kitab şairin 70 illik yubileyinə özünün çox dəyərli hədiyyəsidir. M.Qədimoğlunun bu kitabının təqdimatı və 70 illik yubileyi Sumqayıtda Mədəniyyət Sarayında, məktəblərdə, kitabxanalarda, eyni zamanda AYB-nin Natəvan klubunda, Abşeron rayon kitabxanasında, Xırdalanda Heydər Əliyev Mərkəzində keçirilmişdir. Harda keçirildiyindən asılı olmayaraq şairin övladları, həyat yoldaşı, qohumları, dostları, onu sevən oxucuları, elm və sənət adamları da məclisdə oldular, şairin şeirlərini söylədilər…
Şairin bütün şeirlərini oxuyarkən (ən çox təbiətlə və kənd həyatıyla bağlı) sanki rəssam gördüyü gözəllikləri fırçası ilə kətana köçürüb. Qədimoğlu Allah sevgisiylə yaşayan, yazıb-yaradan şairdir. Onun şeirlərini oxuyarkən ruhən ona qoşulub dünyanı dolaşır, onunla sevinir, onunla kədərlənir insan. Vətənimizin dağın, meşəsin, dərəsin gəzib, gülün, çiçəyin ətrini duyursan. Sanki gözəlliyi seyr edirsən. Onun kiçik oğlu Tural Xani Həkəri də şairin yolunu davam etdirir, gözəl şeirləri var, kitabı çap olunub. Bəstəkar Fərid Kərimli Turalın şeirinə bir neçə mahnı bəstələyib. M.Qədimoğlu vəfalı ömür yoldaşı, qayğıkeş ata və sevilən babadır.
Mən Mürvət Qədimoğlunun bütöv yaradıcılığını əhatə edə bilməsəm də, 70 illik yubileyi ərəfəsində, həm də yeni kitabının çap olunduğu bir vaxtda, mənəvi borc olaraq nəsə deməyə çalışdım. Alınıb alınmamasını oxucularımız deyəcək. Biz isə şairə uzun və sağlam ömür, yeni-yeni yaradıcılıq uğurları diləyirik!
70 yaşın mübarək, qardaş!

Zeynəb Bəhmənli,
Şairə-publisist, “Xan qızı Natəvan”,
“Qızıl Qələm”, “Məhsəti”, “Onur belgesi”
(eski şehir şairler meclisi), Türkiyə və
digər media mükafatlarının laureatı

Facebook'da Paylaş