Hər şey yalanmış…
Hər şey yalanmış…Mənə elə şəstlə bala dedi ki, bədənim ürpəşdi. Dedim İlahi, - bu nə sınaqdı? Bu nə yükdür mənə yüklədin? Bu torpaq üçün gözünü qırpmadan canını fəda edən bir oğulu böyüdüb muradını görmədən Vətənə qurban verən Anaya oğul olmaq məsuliyyətini mən necə daşıyaram?! Çəkə bilərəmmi bu ağırlıqda şələni?
Onu ilk dəfə 2005-ci ildə oktyabrın axırında görmüşdüm. Sinəsində bala dağı, çiyinlərində itirilmiş torpaq dərdinin ağırlığı, yanaqlarında şərəfsiz məmurların axıtdığı göz yaşı vardı. O vaxtlar mən AzTV-də “Zireh” verilişinin aparıcısı və müəllifi idim.
- Daşkəsəndən gəlmişəm, Şəhid Azərin anasıyam,-dedi. Xeyli dərdləşdik. Qarşılaşdığı haqsızlıqlardan, tapdanan hüquqlarından, o zamankı Gənclər və İdman Nazirliyindəki tərbiyəsizlərdən birinin xətrinə dəyməsindən söhbət açdı. Bəzi gerçəkləri anlada-anlada, az da olsa, könlün aldım. Söz verdim ki, həftənin birinci iş günündə Daşkəsənə yola çıxacam. Deyəsən sözüm yarasına məlhəm oldu, çöhrəsi açıldı. Zənn elədim ki, zırramaların mühitindən, yaradıcı mühitə düşdüyünə bir az mənəvi rahatlıq tapdı. Fəqət bizə üz tutunca o qədər aldanmışdı ki, mənə inanacağına heç gümanım yox idi…
Amma sözümü tutdum. Həftənin ilk günü üçün Daşkəsənə ezamiyyət götürdüm. Deyəsən hamının Sima xala deyə müraciət etdiyi Simuzər Abdullayeva gələcəyimizə inanmışdı. Çəkiliş qrupumuzu Gəncə vağzalında qarşıladı. Daşkəsənə- evlərinə getməzdən əvvəl bizi Gəncədəki Şəhidlər Xiyabanına apardı. Onda gördüm ki, Şəhid Azər Abdullayevin atası-daşkəsənli İldrım kişinin evinə gedən yol Şəhidlər Xiyabanında başlayıb, Şəhidlər Xiyabanında da başa çatır.
Bu yollar illərdir ki, Azərin anası-Simuzər xanımın ayaqlarına dolaşır. Gəncənin Şəhidlər Xiyabanında sıralanmış qara daşlardan boy verən oğulların hamısı Sümuzər ananın gəlişini əsgərsayağı qarşılayır. O da ər doğub ərənləşdirdiyi Azərdən qabaq oğlunun komandiri olmuş Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Elbrus Allahverdiyevi və onun yanındakı şəhidləri ziyarət edir. Düz 30 ildir ki, belədir...
Deyirdi 30 ildir ki, gəlirəm bu yolları. Peşman gəlirəm, peşman gedirəm. Qabaqlar övladlarımla-qızlarımla, oğlumla gələrdim. Axır vaxtlar tək gəlib-gedirəm. Çünki qızlarımın iş və digər qayğıları ucbatından gələ bilmirlər. Ürəyim haçan istəyir gəlirəm. Ən çox dekabrın 31-i gəlirəm, təzə ili ana-bala bir qarşılayırıq. Daşlarla söhbət edirəm, deyirəm: təzə ilin mübarək olsun!
Simuzər xanımla tanışlığımız 17 ili aşdı. Tez-tez görüşə bilməsək də bayramlarda, hüzn günlərində zəngləşib, hal-əhval tuturduq. Düzünü deyim ki, çox uzun-uzadı danışırdıq. Sevincimizi, kədərimizi bölüşürdük. Bir sözlə şirin söhbətimiz bitmək bilmirdi. Mənə deyirdi səni Azərin yerinə qoymuşam. Mən də Azər ola bilməsəm də, güvənini qırmamağa çalışırdım. Axırıncı dəfə o mənə zəng elədi. Bu dəfə çox qısa danışdı. Oğul, haqqını halal elə dedi. Mən tutuldum, danışa bilmədim. Niyə dillənmirsən deyə, bir də halallıq istədi. Qəhər məni boğdu. Nə haqqı dedim, anaların haqqı ödənərmi? Yenə də sən halallıq ver,- dedi. Varsa bir haqqım halal olsun,- dedim. Dəstəyi asdı. O gecəni yuxum ərşə çəkildi. Səhərisi baş redaktorum Zaur Rzayevə xahiş elədim ki, məni məzuniyyətə buraxsın. Hərçəndi məzuniyyətdən təzə qayıtmışdım, sağolsun, 3 ay idi qayıtdığıma baxmayaraq xahişimi nəzərə alıb dekabrda növbəti məzuniyyətə çıxmağıma etiraz etmədi. Əslində bu halallıq məsələsi ürəyimə xal salmışdı. Daşkəsənə getmək, bir neçə gün Sima xala ilə dərdləşmək, elə mən də ondan göstərdiyi ana haqqı üçün halallıq almaq istəyirdim. Təəssüf ki, dayım oğlu Natiq müəllim rəhmətə getdi, başım qarışdı, məzuniyyətim bitdi. Səfərim baş tutmadı.
Hər yeni il qabağı olduğu kimi, keçən il də dekabrın 31-də axşamı gözləyirdim ki, Sima xala Azəri ziyarət eləyib evə gəlsin, mən də onun yeni ilini təbrik edim. Axşam zəng elədim, telefonu Azərin adını özünə Şərəf titulu götürmüş bacısı Kəmalə Azər götürdü, səsi həmin səs deyildi. Çox hal-əhval eləməmiş Sima xalanı soruşdum. Hönkürdü. O hönkürtü bayramlaşmağımızı ordaca bitirdi…
Halallaşa bilməmişdim deyə yas məslisinə getmək istəmədim. Məzarına getmək onu tək ziyarət eləmək, o Azərlə baş-başa qalıb məzar daşı ilə söhbət elədiyi kimi, mən də onunla yalnız qalıb, ana-bala baş-başa dərdləşmək, heykəlləşmiş daşı ilə danışmaq istədim. Elə Azərin adına aldığım qərənfil dəstəsini də onun məzarına düzdüm. Çünki bu onun analıq haqqı idi. Axı, deyirdi səni görəndə elə bilirəm Azərimi görürəm. Mən də onu Azərin adından ziyarət elədim…
Axşama Bakıya qayıtdım. Ziyarətim gerçəkləşdiyindən bir az dincəlmişdim. Bəlkə ona görə idi ki, həmin gecəni çox rahat yatdım. Səhərə yaxın Sima xala yuxuma gəldi, sağ əli ilə sol yanağımı sığallayıb, üzün buz kimidir,- dedi, üzünü daşa söykəmə, xəstələnərsən. Səsə gözümü açdım, ətrafa baxdım, gördüm ki, hər şey yalanmış…
Tamxil ZİYƏDDİNOĞLU
Hərbi Jurnalistlər Birliyinin sədri
Facebook'da Paylaş